Başlıklar
Akut miyeloid lösemi nedir?
Akut miyeloid lösemi (AML); herhangi bir sebeple kemik iliğinde gelişen bir bozulmanın, hızlı bir şekilde hatalı kan hücresi üretimine sebep olması durumunu tanımlar. Akut lösemiler hızlı ilerleyen lösemi türleridir. Hastalık belirtilerinin ortaya çıkması çok zaman almaz ve çok kısa süre içerisinde hayati tehlike ile baş başa bırakır. Bu yüzden tanı ve tedavi sürecinin çok hızlı ilerlemesi gerekir.
Lösemi hastalığında lökosit oranları belirleyici rol oynamaktadır. Lökositler kemik iliğinden üretilen beyaz kan hücreleridir. Vücudun bağışıklık elemanıdır. Enfeksiyon etkeni zararlı mikroorganizmalara karşı savaş açarak vücut sistemini koruma görevini üstlenir. Lökositler granülosit, monosit ve lenfositlerden oluşmaktadır. Bu kan elemanları kemik iliğinden üretilen blastların (genç hücrelerin) olgunlaşması ile oluşur. Olgun kan hücreleri işlevseldir. Yani vücutta etkinliğini sürdürebilir. Blastlar (genç kan hücreleri) ise fonksiyon görmeyen hücrelerdir.
Akut miyeloid lösemi yaşayan hastalarda blastların normal olgunlaşma süreci bozuntuya uğrar. Yani blastlar olgunlaşamaz ve vücut, kemik iliğinin devamlı olarak ürettiği fonksiyon görmeyen blastlar ile dolmaya başlar. Lökositler (granülosit, monosit, lenfosit) iş göremez hale geldiğinden dolayı vücut enfeksiyona ve zararlı mikroorganizmalara açık hale gelir. Lökositlerde oluşan bu sorun ile birlikte eritrosit (kırmızı kan hücresi) ve trombosit (pıhtılaşmayı sağlayan kan pulcuğu)üretimi de sekteye uğrar ve bu kan hücrelerinin üretimi azalır; dolayısı ile kanda seviyesi düşer.
Akut miyeloid lösemi nedenleri de tıpkı diğer lösemi çeşitleri’nde olduğu gibi tam olarak bilinmemektedir. Ancak yapılan araştırmalar çevresel faktörlerin bunda en büyük paya sahip olduğunu gösterir. Bazı AML hastalığı nedenleri şunlardır:
- Sıkça kimyasal maddeleri solumak ya da bu kimyasalları yutmak
- Sigara kullanıcısı olmak
- Herhangi bir sebeple yüksek doz radyasyona maruz kalmak (Örneğin 2. Dünya savaşı döneminde Japonya’nın Nagasaki ve Hiroşima kentlerine atılan atom bombası çok ciddi bir şekilde radyasyon yaymıştır ve bu radyasyona maruz kalmış olan Japon halkında lösemi oranının arttığı kayıtlara geçmiştir.)
- Doğuştan gelen genetik hastalıklar (Örneğin Down Sendromu gibi)
- Onkovirüslere maruz kalmak (Onkovirüsler kanser yapıcı virüslerdir.)
- Kemoterapi tedavisi görmek (Kemoterapi; kanserli hücreleri yok etmek için geliştirilmiş olan ilaç grupları ile tedavi etme anlamı taşır. Bu ilaçlar oral yoldan ya da iğne ile damardan uygulanabilmektedir. Yoğun olarak kullanılan ya da çok güçlü etkileri olan kemoterapi ilaçlarının kanserli hücreler kadar sağlıklı hücreleri de tahrip ettiği ve ciddi yan etkilere sebep olduğu bilinir. Bu yan etkilerden birisi de kemik iliği dokusunun bozulmaya uğramasıdır.)
Akut miyeloid lösemi belirtileri
AML belirtileri tıpkı diğer akut lösemi türleri gibi aniden başlar. Kişiler bir hafta öncesine kadar çok sağlıklıyken, çok kısa bir süre içerisinde genel sağlığında ciddi yıkımlar gelişmeye başlar. Her geçen gün de bu şikâyetler artış gösterir. En tipik AML hastalığı belirtileri şunlardır:
- En basit aktivitelerde bile çabucak yorulma
- Kansızlık ve kansızlığa bağlı olarak gelişen yoğun halsizlik
- Efor gerektiren aktivitelerde nefes darlığı geçirme
- Vücutta gelişmeye başlayan trombosit (pıhtılaşma sağlayan kan pulcuğu) düşüklüğü sebebiyle ciltte morluk, kırmızı döküntüler, yumuşak dokularda kanamalar (diş eti kanaması, burun kanaması) oluşması
- Ağır ve bir türlü geçmeyen enfeksiyonlar yaşamak (Solunum yolu enfeksiyonu, idrar yolu enfeksiyonu, boğaz enfeksiyonu gibi)
- Enfeksiyonlar sebebi ile gelişen yüksek ateş
- İştahsızlıkla birlikte gelişen ciddi kilo kaybı
- Bir önceki yazımızda Akut lenfoblastk lösemi tedavisi kısırlık yapar mı konusunu ele almıştık. Okumak için akut lenfoblastk lösemi tedavisi kısırlık yapar mı yazısını okuyabilirsiniz.
- Bir sonraki yazımızda ise, Akut miyeloid lösemi tanısı konusunu ele aldık. Okumak için Akut miyeloid lösemi tanısı yazısını okuyabilirsiniz.