Hemoglobin düşüklüğü nedir?

Başlıklar

Normal kabul edilen HGB aralığının altında seyreden HGB değeri hemoglobin düşüklüğü olarak ifade edilir. Hemoglobin direkt demir ile bağlantılı olduğu için hemoglobin düşüklüğü aynı zamanda demir eksikliği şeklinde de yorumlanabilir. Bu durum ilk etapta kansızlık yani “anemi” olarak tanımlanır. Kandaki diğer değerler, kişinin genel sağlığı ve tıbbi hikâyesi de bu kombine eklendiğinde doktor daha tutarlı değerlendirmelerde bulunacaktır. Ayrıca HGB düşüklüğünün ne boyutta seyrettiği de tanı için önemlidir.

Hayatımızdaki diğer her şeyde olduğu gibi hemoglobin düşüklüğü ile ilgili konuda da kötü ihtimaller çok düşüktür. Yani bu düşüklüğün altından genellikle ciddi hastalıklar çıkmaz. En yaygın konulan tanı kansızlık yani anemidir. Bunun ise çeşitleri vardır ve genellikle en tehlikesiz olanına rastlanır. Buna rağmen lösemi (kan kanseri, kemik iliği kanseri), lenfoma gibi ciddi hastalıkların sonucu olarak da HGB düşüklüğü ortaya çıkabilir.

Hemoglobin düşüklüğü sebebi olan en yaygınından en nadirine karşımıza çıkabilecek anemi çeşitleri şunlardır:

Demir eksikliği anemisi: Bu tanı çok sık konur. Kişiler demir içerikli gıdaları yeterli ölçüde tüketmediğinde ya da tüketildiği halde vücut yeterli demir emilimini gerçekleştiremediğinde vücutta demir eksikliği gelişir. Bu eksiklik neticesinde yeterli hemoglobin üretilemez ve demir eksikliği anemisi oluşur. Ağır ameliyatlar geçirmek ya da kan kaybı yaşamak da buna sebep olabilmektedir.
Gebelik anemisi: Gebelikte bebek annenin vücudu ile bağlantı sağladığı için annenin kanındaki mineralleri kullanarak gelişir. Bu da ister istemez annenin kanında bir takım mineral açıklarının oluşmasına sebep olacaktır. Ayrıca doğum anında da belli bir miktar kan kaybı yaşandığından dolayı vücut çok fazla demir ve dolayısı ile hemoglobin kaybeder.
Vitamin eksikliğine bağlı anemi: Eritrositlerin (kırmızı kan hücrelerinin/alyuvarların) yapısına katılan ve işlevine katkıda bulunan folik asit ya da B12 vitaminlerinin yeterli tüketilmemesi ya da bu vitaminlerin vücutta emilim gösterememesi sebebiyle gelişen bir anemi çeşididir. Bu anemi eritrositlerin şeklinde değişikliğe sebep olur. Bu da eritrositlerin vücutta işlevlerini zorlaştırır, etkisini azaltır. Gerçekleşen bu olumsuz değişimler ile vücuttaki tüm doku ve organların fonksiyonları zamanla bozulmaya başlar, kansızlık belirtileri baş gösterir.
Aplastik anemi: Vücudun kendi bağışıklık sisteminin kendi kemik iliği dokusuna saldırı yapmasıyla gelişen bir anemi çeşididir. Kısacası; bir bağışıklık sistemi bozukluğudur. Tahrip olmuş olan kemik iliği yeterli kan hücresi üretemediği için eritrosit (kırmızı kan hücresi) oranı düşer. Dolayısı ile kansızlık meydana gelir.
Hemolitik anemi: Vücuttaki her kan hücresinin belli ömürleri vardır. Ancak bazen genetik sebeplerle bazen de başka fonksiyonel bozukluklar sebebiyle bu kan hücreleri zamanından çok daha önce ömürlerini tüketip yıkıma uğrarlar ve dolaşımı terk ederler. Böylelikle vücutta kan hücresi açığı gelişmeye başlar ve hemoglobin düşüklüğü oluşur.
Orak hücreli anemi: Genetik olan ve kişiyi adeta günden güne tüketen en tehlikeli anemi çeşididir. Bu anemi çeşidini yaşayan kişilerin HGB (hemoglobin) proteinleri anormaldir. Normal eritrositler (kırmızı kan hücreleri) gibi esnek ve disk şekilli değildir. Çünkü hemoglobine ait kromozomlarda bir nokta mutasyonu gelişmiştir. Bu eritrositler orak şeklindedir ve çok serttir. Durumun böyle olması eritrositlerin küçük olan kan damarlarından geçişini engeller. Dolayısıyla o kan damarları ile bağlantılı organlar günden güne fonksiyonlarını yitirir ve iflas eder. Zamanla vücutta zincirleme fonksiyonel bozukluklar gelişir ve kişi muhtemelen hayatını kaybeder. Belirli bir tedavisi yoktur. Genellikle fonksiyonel bozuklukların hızlanmasını önleyici ve yaşanan şikâyetleri giderici (semptomatik) tedaviler uygulanır.

Yaygın olarak hemoglobin düşüklüğü yapan diğer bazı hastalıklar ve durumlar şunlardır:

Tiroid fonksiyon bozuklukları (Örneğin; hipotiroidi)
Karaciğer ve böbrek hastalıkları
Akdeniz anemisi (Talasemi de denir. Kemik iliğinin kan üretme fonksiyonunu yitirmesi demektir. Genetik geçişli bir hastalıktır. Bu yüzden evlenmeden önce çiftler talasemi taramasından geçerler.)
Kemik iliğini baskılayıcı tedavi süreçleri (Kemoterapi ilaçları, antibiyotikler ya da radyoterapi uygulamaları gibi…)
Yaşlılık (Doku ve organların yıpranması, bağışıklığın eskisi kadar güçlü olmaması bu tip sonuçlar doğurmaktadır.)
Adet döngüleri (Bir miktar kan kaybedilmesine neden olduğundan hemoglobin düşüklüğü görülebilir.)

Hemoglobin düşüklüğü belirtileri

Hemoglobin düşüklüğü, vücudun yeterince oksijen alamamasına sebep olur ve bu da zincirleme fonksiyonel bozukluklara yol açar. Bu fonksiyonel bozuklukların bazı sonuçları şunlardır:

Vücut ısısının düşmesi
Ciltte soluklaşma
Baş ağrısı
Baş dönmesi
Çok hızlı ve düzensiz kalp ritmi
Göğüs ağrısı ve nefes darlığı
Aşırı kilo kaybı
Kulakta çınlama ya da zonklama şeklinde rahatsızlıklar

Bir önceki yazımızda Hemoglobin konusunu ele almıştık. Okumak için Hemoglobin nedir yazısını okuyabilirsiniz.
Bir sonraki yazımızda ise, Hemoglobin yüksekliği konusundan bahsettik. Okumak için Hemoglobin yüksekliği yazısını okuyabilirsiniz.