Lösemi ölüm belirtileri

Löseminin 4. evresini takip eden, tedavi yanıtının artık beklenmediği evreye, yaşam sonu evresi denmektedir. Bu evrede lösemi belirtileri çok şiddetli yaşanır.

Yaşamsal fonksiyonlar durma noktasına gelmiştir. Hareket etmek, nefes almak artık işkence haline gelir. Pek çok açıdan fonksiyonel sıkıntılar yaşanır. Kanamalar, iltihaplar, enfeksiyonlar birbirini kovalar ve zaten güçsüz olan beden daha da güçsüz hale gelir. Bu evrede artık tedavi süreci durdurulur. Çünkü tedavide kullanılan ilaçlar bu aşamadan sonra yalnızca vücudun daha da yıpranmasına sebep olacaktır. Bu yüzden hayat kalitesinin arttırılmasını ve şikayetlerin mümkün olduğunca azaltılmasını sağlamak için yalnızca palyatif bakım uygulanır.

Palyatif bakımın başarılı bir şekilde uygulanabilmesi için öncelikle hasta son durumdan haberdar edilmelidir. Gerçeklerle yüzleşmek palyatif bakımın en önemli aşamasıdır. Ancak haliyle bu konu son derece hassas bir konudur ve durumun nasıl açıklanacağı iyi planlanmalıdır. Doktor-hasta ve aile ilişkisinin sıkı olması, bu açıklama sürecini fazlasıyla kolaylaştıracaktır. Böylelikle hastanın yakınları ve doktoru, hastaya nasıl yaklaşacağını ve durumu nasıl kabullendireceğini iyi bilir.

Hasta yakınları çoğunlukla ölüm gerçeğini hastanın kendisiyle konuşmaktan çekinirler. Hatta çocuklarının ya da sevdiklerinin ölüm gerçeğini kabullenmek istemezler. Mutlaka bir yolu vardır diye düşünürler ve tedavinin devam etmesi konusunda ısrarcı davranırlar. Bu yolda ciddi paralar harcayabilirler. Bu sebepten doktorları ile araları açılan aileler vardır.

Elbette ki ne kadar doğru bir adım olursa olsun bu süreci yaşamak hem hasta hem de hasta yakınları için çok zor ve acı vericidir. Ancak kabullenme evresine geçildiği zaman, hasta son evrelerini oldukça kaliteli yaşayabilir, hasta yakınları ise acı sonu daha kolay atlatabilir.

Doktor eğer yaşam sonu evresinden bahsediyorsa ve palyatif bakımı planlamaya çalışıyorsa, hasta yakınlarının o doktoru tedavi sürecini devam ettirmesi için zorlamaması gerekir. Doktor muhtemelen hastanın tüm verilerine göre bu karara varmıştır. Israrcı davranmak hem doktoru sorumluluk altına girdirir hem de ölüm anına kadar umutla bekleyen hasta yakınlarının travmatik ölçüde hayal kırıklığına uğramasına sebep olur.

Sanıldığının aksine sağlık durumunun hastadan gizlenmesi çok daha büyük acılara ve çıkmazlara sebep olur. Hastalar sevdikleri tarafından avutulmak istemezler.

Doktor palyatif bakım döneminde, hastaya ve hasta yakınlarına karşı oldukça ilgili ve şefkatli olmalıdır. Onların duygusal dalgalanmalarına karşı anlayışı ve sabrı elden bırakmamak idealist bir doktordan beklenilen bir adımdır. İyi bir ilgi ve iletişim ağı kurulmalı, son ana kadar destek hissettirilmelidir. Ancak bu şekilde lösemi hastası son derece kaliteli bir yaşam sonu evresi yaşar, yapmak istediği pek çok şeyi elinden geldiğince hayat çizgisine sığdırmaya çalışır.