Başlıklar
Kronik miyeloid lösemi tanısı
Kronik miyeloid lösemi belirtileri ile doktora başvurulduğunda doktor öncelikle tam kan sayımı testini ister. Lökosit (beyaz kan hücresi/akyuvar) oranlarının normalin üzerinde seyretmesi doktoru şüphelendirir. En iyi ihtimalle vücudun herhangi bir yerinde bir enfeksiyon geliştiği düşünülür. Ancak anemi (kansızlık) ya da lösemi ihtimali de akılda bulundurulur ve hasta daha spesifik testler için bir Hematoloji uzmanına yönlendirilebilir.
Periferik yayma
Kronik miyeloid lösemi ayırıcı tanı yöntemlerinden birisidir. Damardan ya da parmak ucundan alınan belli miktarda kan, mikroskop camı (lam) üzerinde yayılır. Sonra bu kan, lökositleri belirgin hale getiren boyalarla boyanır ve birim kandaki lökosit oranı mikroskop altında incelenir. Lökosit yoğunluğunun fazla olduğu görülürse kromozom incelemesi yapılabilir;22. kromozomun durumu ve kan hücrelerindeki gen yapısı kontrol edilebilir.
Mikroskopta kemik iliği incelemesi
Kemik iliği örneği pelvis (kalça kemiği) ve sternumdan (göğüs kemiğinden) alınmaktadır. Kemik iliği kromozomları mikroskop altında gözle incelenir.
Kemik iliğinden nasıl örnek alınır ?
Aspirasyon (emme, çekme) yöntemi ile kemik iliği dokusu alınmaktadır. Önce uygulama yapılacak kemik bölgesi uyuşturulur. Uyuşturulan bu bölgeden enjektör (iğne) ile girilir ve kemik iliği dokusu enjektöre belli bir miktarda çekilir. (0,5-1 ml yeterlidir) Alınan bu örneğin kromozomal yapısı mikroskopta detaylı bir şekilde incelenir. Philadelphia kromozomuna rastlanıldığında kesin olarak kronik miyeloid lösemi tanısı konur.
Kan örneğinden de kromozom saptaması yapılabilmektedir.
Kemik iliğinden biyopsi alma
Biyopsi “parça alma” anlamına gelir. Kemik iliğine doğru girdirilen aparatlar ile yaklaşık 2,5 cm çapında kemik iliği parçası alınır ve patoloji laboratuarına gönderilir. Burada kromozomal inceleme yapılır ve ayrıntısı ile birlikte (evreleri, ilerleyiş seyri, türü vs.) tanı konur. En kesin tanı yöntemidir. Ancak yine de çok gerekmedikçe bu tanı yöntemi en son düşünülür.
Lökosit alkalen fosfataz testi
Kronik miyeloid lösemi hastalarında lökosit alkalen fosfataz oranı düşük seyretmektedir.
KML tanı yöntemleri polikliniklerde ya da hastanede yatırılarak uygulanabilir. İşlem süresi genellikle 20 dakikayı geçmemektedir.
Philadelphia kromozomu nedir?
Bu kromozom tıpta t(9,22) kodu ile bilinmektedir. Yani 9. kromozomdaki bir parçanın yerinden kopup 22. Kromozoma yapışması, 22. kromozomdan bir parçanın da kopup 9. kromozoma yapışması ile gelişen gen anormalliği durumunu tanımlar. Bu durum kromozomun boyunu kısaltır. Böylelikle oluşan bu anormal yeni gen bcr-abl olarak adlandırılır.
Bu anormal kromozom ve genler FISH ve PCR yöntemleri ile kolaylıkla tespit edilir. Eğer laboratuarda bu teknolojiler mevcut değilse klasik kromozom inceleme yöntemlerinden yararlanılır.
FISH (Floresan In Situ Hibridizasyon)
Oldukça kullanışlı ve kolay bir tekniktir. Hücre içindeki genetik unsurların net bir şekilde görüntülenmesini sağlar. Böylelikle hücrelerdeki genetik anormallik kolaylıkla saptanabilir.
PCR yöntemi (Polimeraze Chain Reaction)
Türkçe çevirisiyle polimeraz zincir reaksiyonu olarak söylenebilen PCR yöntemi ile DNA çoğaltılması işlemi yapılır. Genetik ve mikrobiyoloji laboratuarlarında çok sık kullanılır. Anormal gen saptamasından babalık tayinine kadar pek çok genetik olayı açıklığa kavuşturur.
- Bir önceki yazımızda Kronik miyeloid lösemi belirtilerinden bahsettik. Okumak için Kronik miyeloid lösemi belirtileri yazısını okuyabilirsiniz.
- Bir sonraki yazımızda ise, Kronik miyeloid lösemi safhaları konusunu ele aldık. Okumak için Kronik miyeloid lösemi safhaları yazısını okuyabilirsiniz.
