Nötrofil nedir?

Başlıklar

Kısaca NEU olarak adlandırılan nötrofil, bağışıklık sistemimizin önemli bir parçasını temsil eden bir beyaz kan hücresi alt tipidir. Kan hücreleri kemik iliği dokusundan üretilir ve 3 gruba ayrılır:

Eritrositler (Kırmızı kan hücreleri)
Lökositler (Beyaz kan hücreleri)
Trombositler (Kan pulcukları)

Şu anki nötrofil nedir isimli konumuz lökositlerle ilgilidir ve bu nötrofiller lökositlerin alt tiplerinden birisidir. Kemik iliğinden üretilen nötrofiller kan dolaşımına dâhil olarak, bünyesinde var olan enzimler sayesinde mikroorganizmalar ile savaşırlar. Bu mikroorganizmalar bakteriler, mantarlar ya da diğer enfeksiyon sebebi mikroskobik canlılar olabilir. (Mikroskobik canlılar: Çıplak gözle görebilmenin mümkün olmadığı, ancak mikroskop mercekleri ile büyütülerek görülebilen canlılardır.)

Nötrofiller, beyaz kan hücrelerinin yaklaşık %75 gibi büyük bir kısmını oluştururlar. Vücuda bir enfeksiyon etkeni girdiğinde beyin alarma geçer, çeşitli hormonların aktive olmasını sağlayarak kimyasal uyaranlar oluşturur ve kemik iliğini uyarırlar. Kemik iliği lökositleri üretmeye başlar. Nötrofiller hemen enfeksiyonun gelişmekte olduğu yere hücum eder.

Dolayısı ile tam kan sayımı testi yapıldığı zaman kanda lökosit oranı çok yüksek çıkar. Bunu takiben nötrofillerin sayısı da artmaktadır. Eğer nötrofil üretilir; ancak bu nötrofillerin bir kısmı herhangi bir mikroorganizma ile karşılaşmazsa vücuda gelen yeni sinyaller ile birlikte bu fazla nötrofiller hücre ölümüne uğratılır. Ölen bu nötrofiller karaciğer ve dalak yolu ile vücuttan temizlenir.

Nötrofiller kısa ömürlüdür; ancak buna rağmen kemik iliği böyle durumlar için her zaman bol miktarda nötrofil rezervi bulundurur. Nötrofillerin büyük çoğunlu kemik iliğinde bulunur ve ihtiyaç dahilinde dolaşıma dahil edilir. Kemik iliğinde bulunan nötrofillerin ömürleri yaklaşık 7 gündür. Nötrofillerin bir kısmı ise devamlı olarak kan dolaşımında ve diğer dokularda varlığını sürdürür. Dolaşımdaki nötrofillerin ise ömürleri yaklaşık 6 saattir. Sağlıklı bir erişkinde günde yaklaşık 100 milyar nötrofil üretimi gerçekleştirilir.

Nötrofil seviyelerinin yükselmesi kadar düşmesi de bir sorunu ifade eder. Örneğin kemoterapi alan bir lösemi (kan kanseri) hastasında kullanılan bu güçlü ilaçlardan ötürü kan dokuları ya da kemik iliği dokuları zarar görebilir ve kanda nötrofil oranı düşük görülebilir. Kemoterapi kullanıcılarında nötrofil düşüklüğü oldukça yaygın görülür. Bunun dışında;

Dengesiz beslenme
Strese çok maruz kalma
Hava kirliliğine maruz kalma
Uykuda düzensizlik
Sigara kullanma gibi olumsuz durumlar da nötfofil seviyesini kötü yönde etkileyebilir.

Nötrofil düşüklüğü tedavisi ya da nötrofil yüksekliği tedavisi çeşitlidir. Altta yatan sebep ne ise ona göre bir tedavi planı oluşturulur.

Nötrofillerin görevi nedir?

Yabancı ajanlara (mikroorganizmalara) adeta savaş açan nötrofillerin tek amacı mikropları öldürmektir. Nötrofiller ne kadar çok mikropla mücadele edebiliyorsa kişinin bağışıklık sistemi o kadar sağlamdır. Vücudumuz bu tür mikroplara karşı doğal antibiyotikler üretme özelliğindedir. Üretilen bu doğal antibiyotiklere “antimikrobiyal proteinler” denir. Nötrofiller bu proteinleri kullanarak yabancı ajanlara zarar verebilirler. Vücudun diğer bağışıklık sistemi elemanları ile organize çalışırlar. Bu sistemler birbirlerini destekler özelliktedir.

Nötrofillerin hareket yönü, enfeksiyon etkeninin bulunduğu tarafa doğrudur. Dokularda gelişen yara ya da iltihaplar varsa, oluşabilecek komplikasyonlara (beklenmeyen olumsuz etkilere) engel olabilmek için bu hasarlı dokunun olduğu bölgeye de yönelirler. Yani nötrofiller sadece dolaşım sisteminde belirli bir alanda sınırlı değildir. Kan damarlarından geçerek dokulara ve organlara da serbestçe yönelebilme kapasitesine sahiptir.

Bir önceki yazımızda Eritrosit düşüklüğü nedenleri konusunu ele almıştık. Okumak için Eritrosit düşüklüğü nedenleri yazısını okuyabilirsiniz.
Bir sonraki yazımızda ise, Nötrofil kan sayımı testi neden yapılacağından bahsettik. Okumak için Nötrofil kan sayımı testi neden yapılır yazısını okuyabilirsiniz.